Heemkundekring

Rosmalen

De Canon van Rosmalen

HOOFDMOMENTEN UIT 700 JAAR GEMEENSCHAP ROSMALEN

1300  Op 22 augustus bekrachtigt Hertog Jan II van Brabant de uitgifte van gemeijne gronden aan de bewoners van Rosmalen met zijn zegel. Dit moment mag gezien worden als de geboorteakte van Rosmalen als gemeenschap.
1309  Op 21 augustus vaardigt Hertog Jan II van Brabant een oorkonde uit waarmee het polderbestuur "Van der Eijgen" wordt ingesteld. Het zegel dat men gaat gebruiken (oudst bewaarde afdruk uit 1348) zal 690 later model staan voor het Rosmalens dorpswapen.
1434  Milla de Kampen sticht het klooster Mariënwater te Koudewater, het eerste dubbelconvent van Birgittijnen en Birgittinessen in het bisdom Luik en de latere Benelux naar de orderegels van de Heilige Birgitta van Zweden.
1485  Bij oorkonde van 1 juli wordt Jan van Baexen medestichter van een Augustinessenklooster binnen de parochie van Rosmalen. Het is zijn uitdrukkelijke wens om daarbij de naam van het castrum op de motte "Rodenborch" (voormalig eigendom van Aert Heijm) te wijzigen in "Sinte Annenborch".
1505  Op 25 oktober krijgt Rosmalen een eigen heer: Ridder Jan van Baexen. Rosmalen wordt daarbij erkend als een hoge, middelbare en lage heerlijkheid.
1512  In de maand september worden Hintham en Rosmalen (uitgezonderd de kloosters Annenborch en Mariënwater) door de Geldersen in brand gestoken. Pas in 1543 zal er een einde komen aan de Brabants-Gelderse oorlogen.
1544  Het bestuur van Heze (Rosmalen en Nuland) heeft een nieuw zegel in gebruik genomen, gelijkend op het zegel uit (vermoedelijk) 1309.
1550  De St.Lambertuskerk wordt verbouwd tot de vorm die hij nu ongeveer nog heeft. Een kraagsteentje uit de Mariakapel vermeldt nog heden betreffend jaartal.
1566  De beeldenstorm treft ook kerk en kloosters te Rosmalen.
1629  Op 14 september capituleert 's-Hertogenbosch na een langdurig beleg door Frederik Hendrik. De val van de hoofdstad der Meierij heeft vele vervelende consequenties voor de dorpen in die Meierij, waaronder Rosmalen.
1648  Aan het einde van de Tachtigjarige Oorlog gaat de Lambertuskerk over naar een handjevol protestanten. Na nog enkele decennia gebruik te hebben gemaakt van de kapel te Koudewater vindt de overwegend katholieke gemeenschap tenslotte onderdak in een schuurkerk op de plaats waar nu "De Kentering" staat.
1713  De laatste Rosmalense Birgittinessen vertrekken naar Uden. De Birgittijnen waren in 1652 reeds naar Hoboken nabij Antwerpen gegaan. De Birgittijn Judocus Roosen blijft ook na 1713 als pastoor in Rosmalen actief.
1719  Rosmalen wordt getroffen door langdurige droogte en hitte. Onder het vee breekt een besmettelijke ziekte uit, waardoor bijna al het vee in de gemeenschap sterft.
1767  Op 20 juli lijdt het dorp zeer veel "door donder, bliksem, hagel en stormwind". Er vallen 2 doden. Het koren op het veld is verpletterd, 300 bomen worden uit de grond gerukt, 80 huizen worden vernield.
1781  Een van de meest tragische rampen uit de geschiedenis. De "roode loop" (een cholera-epidemie c.q. dysenterie) breekt uit. In twee maanden tijd sterft ongeveer 3% van de bevolking.
1813  Willem, Prins van Oranje, aanvaart de soevereiniteit over het Koninkrijk Nederland als Koning Willem I. Tot eerste burgemeester van Rosmalen wordt benoemd de onder Frans bewind reeds functionerende representant van het Bataafs Volk van Brabant en "maire" Willem Siepkens.
1823  Bij koninklijk besluit van 10 november krijgt de katholieke gemeenschap Rosmalen haar Sint Lambertuskerk terug. De protestanten krijgen de schuurkerk toebedeeld.
1870  Dr. E. v.d. Bogaert en dr. L. Pompe, oprichters van de "Maatschappij tot verpleging van krankzinnigen op het land", kopen in augustus het landgoed Coudewater en stichten een psychiatrisch ziekenhuis te Rosmalen.
1873  Stichting van het klooster Van Meeuwen. Wezen- en bejaardenopvang alsmede onderwijs krijgen meer aandacht.
1910  Opening St.Annakerk Hintham. Kerk in Neo-Gotische stijl door architect W. van Aalst. Pastoor was A.M.van Thiel. Kopie van de Viollet-le-Duc kerk in Aillan-sur-Tholon in Frankrijk.
1923  Op 3 april begint Jan Heijmans een zelfstandig bedrijf voor grond- en waterwerken. Rosmalen zal een belangrijk aannemersdorp worden.
1934  Op 8 januari wordt de Parochie van de H. Bernadette Soubirous in de Maliskamp gesticht. In 1935 wordt de eerste in Nederland aan Bernadette toegewijde kerk ingezegend.
1944  Op 23 oktober, na hevige gevechten op de Kruisstraat, wordt Rosmalen bevrijd van de Duitse bezetter. Een dag later volgt Hintham.
1960  De geboorte van de 10.000e inwoner (Hans van Schijndel) vindt plaats op 15 november. Hierna groeit Rosmalen van een eenvoudig dorp uit naar een forensenplaats met meer dan 25.000 inwoners in 1985.
1996  Per 1 januari gaan de gemeenschappen Rosmalen en Den Bosch samen verder binnen een bestuurlijk nieuwe gemeente ‘s-Hertogenbosch. De gemeenschap Rosmalen wordt zich nog meer bewust van haar eigen identiteit.
2000  Op 22 augustus, precies 700 jaar na de uitgifte van "gemene" gronden aan de bewoners van Rosmalen, stelt burgemeester Rombouts de nieuwe dorpsvlag officieel in gebruik en geeft daarmee aan waarde te hechten aan een voortbestaan van Rosmalen als een dorpsgemeenschap met een eigen verleden, heden en toekomst.